ΤΟ ΕΡΓΟ
Οι Νεφέλες αποτελούν ένα από τα πιο γνωστά και πολυσυζητημένα έργα του Αριστοφάνη, ο οποίος το θεωρούσε από τα καλύτερα του. Οι Νεφέλες παίχτηκαν για πρώτη φορά στα Διονύσια το 423 π.Χ. παίρνοντας το 3ο βραβείο. Στο έργο αυτό ο Αριστοφάνης θίγει θέματα παιδείας, σατιρίζοντας και χλευάζοντας τις μεταμοντέρνες ιδέες και τα νέα εκπαιδευτικά συστήματα που ήθελαν να εισαγάγουν οι σοφιστές και ο Σωκράτης στην Αρχαία Αθήνα και εκθέτει τις συνέπειες του τότε σύγχρονου σοφιστικού εκσυχρονισμού σε μια σύγκρουση-debate του Δίκαιου και του Άδικου Λόγου. Μια κομψή όπως χαρακτηρίζεται κωμωδία, που έχει ως κέντρο της το θέμα που προβληματίζει τους πάντες την διαπαιδαγώγηση μιας ολοένα πιο χαλαρής νεολαίας.
Ο μεταφραστής του έργου Κ. Χ. Μυρή ή άλλως Κώστας Γεωργουσόπουλος λέει χαρακτηριστικά για τον Σωκράτη: «Ο Αριστοφάνης σατιρίζει τον Σωκράτη τον καθημερινό, τον ερωτικό, τον γλετζέ, τον πονηρό. Αυτός είναι ο πραγματικός Σωκράτης. Στις ιδέες του Σωκράτη, βασίζονται τα εκπαιδευτικά συστήματα του κόσμου» ενώ συμπληρώνει «Ο Αριστοφάνης είναι ένας συντηρητικός δημοκράτης κι επίσης, όπως και όλοι οι σατυρικοί, έτσι κι αυτός αισθάνεται νοσταλγία για το παρελθόν»
Ο Σωκράτης (Σ. Λούρας) ο γλεντζές που χορεύει στο ρυθμό του Χορού
Καθ' όλην την διάρκεια του έργου θα παρατηρήσετε τα κύρια χαρακτηριστικά του Αριστοφανικού θεάτρου: ο Αριστοφάνης συχνά χρησιμοποιεί “Παραβάσεις” τμήματα που διακόπτουν την θεατρική δράση σαν ιντερμέδιο που ξεφεύγει από τον μύθο όπου ο Χορός πλησιάζει το κοινό και μιλά εκπροσωπώντας τις απόψεις του. Επίσης συχνά ο Αριστοφάνης χρησιμοποιεί και του “αγώνες” τους διαξιφισμούς: στις Νεφέλες παρουσιάζεται συγκεκριμένα ο διαξιφισμός του Δίκαιου λόγου -που εμφανίζεται υπερβολικός γεμάτος ηθικολογίες και υποκριτικά σωστός- και Άδικου λόγου -που εμφανίζεται χυδαίος, ανήθικος και λιτός χωρίς ενδοιασμούς-, έτσι ώστε να παραβάλλονται οι απόψεις και των δύο σαν να γίνεται μια δίκη όπου κριτής είναι πάντα το κοινό.
Συνεχίζοντας παραθέτω και απόσπασμα από την εφημερίδα “The Australian” όπου αναφέρετε ναι μεν στον Αριστοφάνη με αφορμή την νέα σειρά μεταφράσεων των Νεφελών από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ αλλά και γενικότερα τους Αθηναίους: “οι Αθηναίοι δημιούργησαν επίσης μια μορφή τέχνης που σήμερα αποκαλούμε άσεμνη, βρώμικη ή ελαφριά πορνογραφία (...) η γλώσσα του θεάτρου, αυτής της μοναδικής αθηναϊκής συμβολής στο δυτικό πολιτισμό, ήταν εντελώς άσεμνη" Και όμως οι βωμολοχίες και η ασέβεια είναι χαρακτηριστικά της Αρχαίας Ελληνικής Δραματικής Ποίησης, αν και μερικοί υποστηρίζουν ότι ο Αριστοφάνης είναι προσεκτικός για να μην γίνεται χυδαίος και αποκρουστικός.
Τέλος ο Αριστοφάνης χρησιμοποιεί τη σάτιρα, εξευτελίζει του ήρωες των έργων, χλευάζει θεούς και ήρωες και παίζει με την γλώσσα (μην παρεξηγιόμαστε) ο Αριστοφάνης χρησιμοποιεί έξυπνα τις λέξεις: πχ. Σχηματίζει τα ονόματα των ηρώων του (δεν του ονομάζει απλά) ο Στρεψιάδης για παράδειγμα είναι από το ουσιαστικό στρεψοδικία που σημαίνει η χρήση κακόπιστων ή σοφιστικών επιχειρημάτων σε δίκη ή η σκόπιμη διαστροφή της αλήθειας. Επιπρόσθετα ο Αριστοφάνης παίζει με παρηχήσεις (π.χ Σωκράτης-τρομοκράτης) και γενικότερα ο Αριστοφάνης ασκεί αντιπολιτευτικό έργο που κατ' εμέ είναι διαχρονική όποιος και να είναι στην εξουσία, δεξιός ή αριστερός, όπως και στην Κύπρο σήμερα ως προς το υδατικό.
ΚΡΙΤΙΚΗ – ΟΙ ΝΕΦΕΛΕΣ ΤΟΥ ΘΟΚ
Τα highlights της παράστασης είναι οι παραβάσεις του Χορού με την στιχουργική επεξεργασία των στίχων από την Λέα Μαλένη (για την Α παράβαση) και από τον Σταμάτη Κραουνάκη, η τρελή φυσιογνωμία του Σωκράτη που τον ερμηνεύει εξαιρετικά ο Λούρας και η μουσικοί επί της σκηνής. Είναι μια εξαιρετική παράσταση που θα την απολαύσεις, ο νέος Φειδιππίδης που πλημμυρίζεται από βαρεμάρα, ο Στρεψιάδης σε απόγνωση, ο τρελάρας Σωκράτης, οι αφελείς μαθητές του που υπερεκτιμούν τον δάσκαλο, η κόντρα Δίκαιου και Άδικου Λόγου σαν προεκλογικό debate, έστω τα λίγα λεπτά που είναι μέσα ο Πασίας και ο Αμυνίας σε γαργαλάν να γελάσεις, το παιδί με τους προβληματισμούς του και ο Ερμής που σου κάνει εντύπωση! Ο δε Χορός εντυπωσιακός...
Ο Στρεψιάδης (Α. Τσουρής) σε απόγνωση με τον Χορό
Το μόνο στοιχείο (που δεν έχω μάθει ποιανού ιδέα ήταν) για το οποίο οι απόψεις διίστανται ήταν η παρέμβαση του “παιδιού” στο έργο το οποίο ας πούμε ότι εκφράζει τις εφηβικές και υπαρξιακές ανησυχίες της νεολαίας. Το να βάλεις ένα παιδί, 12 χρονών, να απαγγείλει “Κύπρος χρυσή, Κύπρος νησί, Κύπρος μισή Ελλάδα” είναι αντιδεοντολογικό, γιατί κατ' εμέ πάντα το παιδί στην ηλικία των 12 δεν έχει άποψη. Αυτό για 'μένα είναι η πολιτικοποιημένη και οπορτουνιστική πλύση εγκεφάλου που δέχεται η νεολαία στην εκπαίδευση η οποία σε αυτά τα θέματα μπάζει νερά. Αν το παιδί ήταν νεαρός δεν θα με ενοχλούσε τόσο πολύ αλλά όπως είπα ο ο Αριστοφάνης ασκεί αντιπολιτευτικό έργο ανεξαρτήτως κυβερνώντος, αντίθετα με την παρέμβαση αυτή.
Η ΠΛΟΚΗ
Ο Στρεψιάδης ένας μικροαστός ο οποίος χρωστά λεφτά από δω και από 'κει με το παμπόνηρο μυαλό του σκέφτεται να εκσυγχρονιστεί πηγαίνοντας φυσικά στο Φροντιστήριο του Σωκράτη. Η σχολή του Σωκράτη δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια νέα εκδοχή της γαλλικής αερολογίας της εποχής, που μπορεί να κάνει θαύματα ή οφθαλμαπάτες, μπορεί να πείσει τους αφελείς με παρλαπίπες για επιστήμες της νεοεισερχόμενης κοσμοθεωρίας (πως κλάνει το κουνούπι ή πόσο είναι του ψύλλου το πήδημα) της νέας εποχής, του νέου κόσμου, με νέα ήθη και έθιμα, νέες λέξεις που θυμίζουν λίγο η πολύ τον κάθε εκσυχρονισμό σε κάθε εποχή που φαντάζει οπισθοδρομική και συντηριτική, ακόμα και το σήμερα. Ο Στρεψιάδης όμως αργότερα στέλνει στο φροντιστήριο τον γιο του, τον Φειδιππίδη, για δύο λόγους: επειδή ο ίδιος ο Στρεψιάδης είναι τόσο απαρχαιωμένος για να δεχτεί τις υπέρ-διανοούμενες απόψεις των σοφιστών και για να να χρησιμοποιήσει τον γιο του για να ικανοποιήσει τα δικά του θελήματα.
Ο Χορός έχει πρωταγωνιστικό ρόλο με τα τραγούδια του
ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Σε μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη (Κώστα Γεωργουσόπουλου )
και σκηνοθεσία Βαρνάβα Κυριαζή
πλαισιωμένος από την σκηνοθετική ομάδα που την αποτελούν οι
Γιώργος Μουαΐμης, Λέα Μαλένη, Ανδρέας Τσουρής, Νεοκλής Νεοκλέους.
Βοηθός Σκηνοθέτη: Λουκία Πική
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Σκηνικά: Χάρης Καυκαρίδης
Κοστούμια: Λάκης Γενεθλής
Βοηθός Ενδυματολόγου: Μόνικα Χατζηβασιλείου
Χορογράφος: Ισίδωρος Σιδέρης
Βοηθός Χορογράφος: Έλενα Αντωνίου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Κουκουμάς
Εκτέλεση σκηνικού: Εργαστήρια σκηνικών ΘΟΚ
Εκτέλεση κοστουμιών: Εργαστήρια Ραπτικής ΘΟΚ
Μουσικοί επί σκηνής:
Πιάνο/Πλήκτρα: Νίκος Ευαγγέλου
Φλάουτο, Φλογέρες: Ελεονώρα Ρούσου
Κρουστά: Τζόναθαν Μπετίτο
Μουσική Διδασκαλία: Σταμάτης Κραουνάκης, Γιώργος Χριστοδουλίδης, Ελεονώρα Ρούσου
Ερμηνεύουν (με σειρά εμφάνισης):
Στρεψιάδης: Ανδρέας Τσουρής
Φειδιππίδης: Χριστόδουλος Μαρτάς
Σωκράτης: Σταύρος Λούρας
Μαθητές Σωκράτη: Σώτος Σταυράκης, Θανάσης Δρακόπουλος, Βαλεντίνος Κόκκινος, Αντώνης Ονουφρίου
Δίκαιος Λόγος: Αννίτα Σαντοριναίου
Άδικος Λόγος: Έλενα Ευσταθίου
Πασίας: Χριστόφορος Χριστοφόρου
Αμυνίας: Μιχάλης Μουστάκας
Παιδί: Γιώργος Ιωαννίδης
Ερμής: Λευτέρης Σαλωμίδης
Χορός Νεφελών: Στέλα Φυρογένη (Κορυφαία) Ερμίνα Κυριαζή, Χριστίνα Χριστόφια, Mάρα Κωνσταντίνου, Λουκία Πρωτοπαπά, Νιόβη Χαραλάμπους, Κατερίνα Λούρα, Έλενα Χριστοφή, Βίκη Γεωργιάδου, Δανάη Χρίστου, Χριστίνα Κωνσταντίνου, Άννα Παπαγεωργίου, Ηλιάνα Κάκκουρα και η Πολυξένη Σάββα.
Ο Άδικος λόγος (Έλενα Ευσταθίου) προσπαθεί να πείσει τον Φειδιππίδη (Χ. Μαρτάς)
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΘΟΚ
Η πρεμιέρα της παράστασης δόθηκε στο αμφιθέατρο σχολής Τυφλών στην Λευκωσία στις 24 Ιουνίου, μετά ο θίασος ετοίμασε τις βαλίτσες του και έφυγε για Επίδαυρο, όπου είχαν παράσταση στις 3 και 4 Ιουλίου. Επιστρέφοντας στην Κύπρο άρχισαν ξανά οι παραστάσεις: 9 Ιουλίου Δημοτικός Αμφιθέατρο Δερύνειας, 10 Ιουλίου Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο, 14 Ιουλίου Αρχαίο Θέατρο Κουρίου, 16 Ιουλίου στο πλαίσιο του 13ου Διεθνούς Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, 17, 18, 21 και 22 Ιουλίου Αμφιθέατρο Σχολής Τυφλών και τέλος 24 Ιουλίου Αρχαίο Θέατρο Κουρίου.
Τεχνάσματα του Χορού στις παραβάσεις
Αν δεν το είδατε ακόμα να μια ευκαιρία να το δείτε τώρα!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου