Ανώνυμους #Θέατρο

Πολλές φορές στον κύκλο μου ακούω θέματα για πρώτη φορά, έπειτα νιώθω την ανάγκη να μάθω επακριβώς τί γίνεται. Έτσι η... περιέργεια με οδήγησε να ερευνήσω την κατάσταση του θεάτρου στην Κύπρο. Αποφάσισα να κάνω μια ανώνυμη συνέντευξη, με στόχο να μάθουν -όσοι θα το διαβάσουν- μια άλλη πλευρά της θεατρικής πραγματικότητας.

ΥΓ. Ευχαριστώ πολύ, ξέρεις εσύ!

Ποιό είναι το πρόβλημα του θεάτρου στην Κύπρο;

Δυστυχώς δεν έχει μόνο το θέατρο πρόβλημα, πάσχει ο Πολιτισμός. Ένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι ότι οι υψηλόβαθμοι, οι οποίοι κρίνουν το μέλλον του Πολιτισμού, δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για αυτόν. Το ίδιο και με το θέατρο. Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου είναι ημικρατικός οργανισμός και αυτό τον καθιστά δούλο της εκάστοτε κυβέρνησης και των ορέξεων του κάθε -άσχετου κατά τ' άλλα- Διοικητικού Συμβουλίου. Και γι' αυτό έγινε όλη αυτή η φασαρία με τον Γενικό Ελεγκτή... Με τον Ιππόλυτο, το 2015, ήταν διαφορετικά μόνο και μόνο γιατί δεν πλησίαζαν εκλογές, κάποιοι πολιτικοί θορυβήθηκαν με τον Ιππόλυτο αλλά τώρα όλοι εκ θαύματος όχι μόνο ασχολήθηκαν αλλά κι “επαναστάτησαν”. Η Αντιγόνη έφτασε μέχρι την Βουλή.

Πέραν από του Πολιτικούς δεν υπάρχει πολιτική θεάτρου (πολιτική εδώ ενν. σύνολο δραστηριοτήτων). Το θεατρικό κοινό της Κύπρου είναι ελάχιστο, αυτοί που βλέπουν τακτικά θέατρο είναι πολύ λίγοι. Και αυτό δυσχεραίνει την οικονομική βιωσιμότητα των θεάτρων, οι θεατρικές ομάδες σπάνια ελπίζουν σε απόσβεση των εξόδων τους. Επιπλέον το θεατρικό σώμα, εννοώ τους δημιουργούς, έχει διασπαστεί τόσο πολύ για μια έκταση όπως αυτή της Κύπρου (ή χειρότερα, της Λευκωσίας) και αποτρέπουν την σταδιακή “εκπαίδευση” του κοινού.

Αυτή την περίοδο κάνεις πρόβες;

Όχι ακριβώς. Καθόμαστε όλοι σε αναμμένα κάρβουνα και περιμένουμε τα αποτελέσματα του Σχεδίου Επιχορηγήσεως Θυμέλη, το οποίο διαχειρίζεται (λανθασμένα) ο ΘΟΚ. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι μια θεατρική παράσταση στην Κύπρο κοστίζει πάρα πολύ. Αυτό πρέπει να το μάθει για να πηγαίνει σε παραστάσεις και να τις εκτιμά, αυτές που πρέπει. Το κόστος πρέπει να το αντιλαμβάνονται και όλοι οι συνάδελφοι και συνεργάτες ανεξαιρέτως. Ας πέσουν λίγο και τα ενοίκια των θεάτρων, ας μην φτιάχνουμε ΘΟΚικούς προϋπολογισμούς. Δεν θα μιλήσω για τους μισθούς γιατί δεν μπορούν κάποιοι να πέσουν πιο κάτω. Επιχορηγημένα θέατρα, μεγάλα και μικρά, δεν δικαιούνται να πληρώνουν ηθοποιούς με 400 ευρώ τον μήνα ή με πακέτα ανά παραγωγή. Είναι ντροπή!

Οι ηθοποιοί έχουν αρκετά προβλήματα και οι περισσότεροι κάνουν και τηλεόραση, έτσι αποκτούν περισσότερα. Φυσικά μερικές φορές φαίνεται ότι δεν μπορούμε να αλληλοβοθηθούμε σ' αυτόν τον χώρο. Δες για παράδειγμα τί έγινε πέρσι και τί έγινε φέτος: πέρσι τον Σεπτέμβριο σχεδόν όλα τα θέατρα ανακοίνωσαν ακροάσεις για όλα τα έργα της επόμενης χρονιά. Φέτος δεν έγινε ούτε μια ακρόαση. Ποιός έκανε ακρόαση για τα έργα όλης της χρονιάς; Κανείς, μόνο ο ΘΟΚ. Πώς βοηθά αυτό την όλη κατάσταση; Στην αβεβαιότητα προστίθεται περισσότερη αβεβαιότητα.

Πολιτική και οικονομία δηλαδή είναι οι μεγάλοι σας εχθροί;

Πολιτικοί και οικονομία, ναι. Οι κυριότεροι, υπάρχουν κι άλλοι.

Για την ακύρωση των Θεατρικών Βραβείων τί έχεις να πεις;

Χαίρομαι που μελετάται η αλλαγή του θεσμού, λυπάμαι που τα Βραβεία δεν εξελίχθηκαν σε έναν πιο υγιή θεσμό. Κάποτε ήταν κάθε δυο χρόνια και προσφάτως γίνονταν κάθε χρόνο, αυτή ήταν μια θετική αλλαγή. Θα μπορούσε να αυξηθεί κι ο αριθμός των υποψηφιοτήτων, να προστεθεί βραβείο κοινού, να απαρτίζονται σοβαρές κριτικές επιτροπές που θα βλέπουν τις παραστάσεις στο θέατρο και όχι από DVD. Αν σκέφτεσαι να τιμήσεις το θέατρο για μια μέρα τον χρόνο, άστο καλύτερα.

Και πρέπει τα κριτήρια υποψηφιοτήτων να είναι αμιγώς καλλιτεχνικά, δεν γίνεται από τα φετινά βραβεία (για το 2015) να έλειπε ο Βαρνάβας Κυριαζής για την ερμηνεία του στο Κόκκινο! Και δεν ήταν αυτή η μόνη αδικία. Θυμάμαι επιπλέον ότι έγινε προκήρυξη προσφορών για την φετινή τελετή, αλλά έγινε ανάδοση στον σκηνοθέτη της παιδικής σκηνής του ΘΟΚ.

Το μέλλον του ΘΟΚ πώς το βλέπεις;

Ήλπιζα ότι η ανακήρυξη του Καλλιτεχνικού Διευθυντή θα φέρει μια αλλαγή, αλλά διαβάζοντας την αίτηση έχασα και αυτές τις ελπίδες. Η συνεργασία του ΘΟΚ με άλλα θέατρα, περιφερειακά ή εθνικά, δεν πρέπει να τελειώνει στην Ελλάδα. Είδαμε και την Αντιγόνη... Υπάρχουν τόσα Φεστιβάλ τόσες γιορτές θεάτρου και η αγωνία είναι αν θα πάμε Επίδαυρο; Πόσοι ξένοι (μη-Ελληνόφωνοι) σκηνοθέτες σκηνοθέτησαν έργα την τελευταία πενταετία στον ΘΟΚ; Δεν γίνεται να είναι οι μισοί σκηνοθέτες από την Ελλάδα και οι άλλοι μισοί Κύπριοι, πρέπει να υπάρχει μια πολυφωνία, μια ποικιλία και να τολμούμε και νέα πράγματα! Και το χειρότερο απ' όλα είναι ότι γίνεται ανάθεση έργων σε σκηνοθέτες, για όνομα, αφήστε τους σκηνοθέτες να έρθουν με προτάσεις!

Βλέπεις κάποια λύση γι' αυτά τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε στην Κύπρο;

Η Θυμέλη πρέπει να αλλάξει, αν όχι να καταργηθεί κι αυτή. Αν κρίνω από τα Θεατρικά Βραβεία θα τους πάρει καμιά δεκαριά χρόνια, αλλά η αλήθεια είναι ότι το γραφειοκρατικό και τρομερά περίπλοκο και επικίνδυνο αυτό σχέδιο έκλεισε τον κύκλο του πριν καν τον αρχίσει. Μήπως να πάμε και εμείς στο Μοντ-Πελεράν να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις; Η ομαδικότητα είναι γενικότερα πρόβλημα στην Κύπρο, η πρώτη φορά που ήρθαν κοντά τα θέατρα ήταν πέρσι στις συζητήσεις για τη Θυμέλη. Ενωνόμαστε μόνο στα δύσκολα και αυτό είναι άσχημο. Όταν μπαίνουν μπροστά Πολιτικοί και λεφτά όλα γίνονται δυσκολότερα στη ζωή μας αλλά το να σκέφτεσαι μόνο τον εαυτό σου τα κάνει ακόμα πιο δύσκολα. Δεν υπάρχει γενικότερα σύμπλευση ιδεών, έτσι το βλέπω εγώ αλλά δεν χρειάζεται κιόλας να υπάρχει σε απόλυτο βαθμό. Αλλά το μόνο που μας ενώνει είναι το θέατρο και αυτή μας η ανάγκη, ας μιλήσουμε για το θέατρο γιατί έτσι θα μιλήσουμε για εμάς και για το μέλλον μας.